Het is waar. De mentale gezondheid van onze tieners is sinds 2012 erg achteruitgegaan. Hoe kan dit? Wat is er veranderd? Nou, om precies te zijn de intrede van de smartfone. Haar gebruik is sinds 2012 enorm toegenomen.

Oke, denk je misschien bij jezelf. Dat kan. Dus… Misschien is het niks meer dan een interessante correlatie. Een verband. Maar dit betekent nog niet dat de mobiele telefoon de oorzaak is van de problemen toch? Helaas.
Een aantal onderzoeken van de afgelopen jaren suggereren echter van wel.
En deze onderzoeken moeten we heel serieus nemen.

Tieners besteden gemiddeld acht uur per dag (!) aan hun smartphone, tablet of computer, waarbij de meeste aandacht uitgaat naar  sociale media. Maar de schadelijke impact van smartphones kan niet alleen verklaard worden door de hoeveelheid tijd die tieners erop doorbrengen, Het is vooral de technologie wat hun leven zo verstoord:

Vergelijkinsgedrag

Zo besteden tieners veel tijd aan het vergelijken van zichzelf met anderen. Met betrekking tot hun uiterlijk, hun fysieke aantrekkelijkheid, hun succes en intelligentie. En dit vergelijkingsgedrag kan leiden tot enorm veel psychische stress, vooral wanneer sociale media tieners aanmoedigt om zichzelf te vergelijken met zorgvuldig samengestelde afbeeldingen van leeftijdsgenoten.

Pesten

Door hun smartphone gebruik kunnen tieners de hele dag worden blootgesteld aan pesten en kritiek. Waar tieners voorheen na schooltijd konden ontsnappen aan de voortdurende negatieve interacties met leeftijdsgenoten, maakt de smartfone dit vrijwel onmogelijk. Het is dus begrijpelijk dat hoe eerder een jongere een smartphone begint te gebruiken, hoe groter de kans is dat hij of zij later te maken krijgt met psychische problemen

Leeftijd waarop men voor het eerst een smartphone/tablet gebruikt en later de geestelijke gezondheid

Bron: Sapien Labs, Age of First Smartphone/Tablet en Mental Wellbeing Outcomes, 15 mei 2023

Hoe maken we tieners veerkrachtiger hiertegen

Er zijn hiertoe een aantal strategieën toe te passen om het telefoongebruik van jouw kind sterk terug te dringen.
Deze kunnen onderverdeeld worden in 3 benaderingen. Lees ze hieronder!

Benadering A richt zich op de smartphone:

1. Beperk het gebruik van de mobiele telefoon (bijvoorbeeld twee uur per dag). Er zijn verschillende apps die ouders hierbij kunnen helpen (en ja, het vastberaden kind zal wel een oplossing vinden).
2. Beperk welke sites toegankelijk zijn via een smartphone. Geen sociale media voor het zestiende levensjaar is mijn warme aanbeveling
3. Praat al op jonge leeftijd met jouw kind over hoe sociale media hun beeld van zichzelf en anderen kunnen veranderen. Geef specifieke voorbeelden die passen bij hun leeftijd.
4. Geef jouw kind geen volledig functionerende smartphone tot een bepaalde leeftijd, bijvoorbeeld een jaar of 14/ 15 jaar oud. Ja, je zult op verzet stuiten. Zeker. Maar er is een groot verschil tussen wat jouw kind wil en wat jouw kind nodig heeft. En het is niet jouw taak om de beste vriend van je kind te worden. Dit betekent niet dat je de (logisch) opkomende emoties van jouw kind door deze interventies maar moet negeren. Nee, het betekent dat jij jouw kind helpt bij de verwerking hiervan. En zo vergeefsheid bij jouw kind stimuleert. Hoe?
   Kom hiervoor naar muziektheatershow ‘Ons Kind’.
   Overigens, een mobiele telefoon met tekst- en belfuncties stelt jouw zoon of dochter natuurlijk wel gewoon in staat om met vrienden te communiceren, zonder blootgesteld te worden aan al de risico’s die sociale media met zich meebrengt

Benadering B richt zich op het verbreden en verdiepen van relaties, waardoor de impact van sociale media wordt verminderd:

1. Zorg ervoor aan dat jouw kind betrokken is bij de gemeenschap van zijn/haar leeftijdsgenoten. Dit kan via sport, muziek, de kerk, maatschappelijke organisaties, etc. etc.
2. Help jouw kind om gezonde vriendschappen op te bouwen (dit zou al op de kleuterschool moeten beginnen). Tegen de tijd dat jouw kind 10 jaar oud is, heeft hij/zij idealiter een of twee hechte gezonde vriendschappen opgebouwd, gebaseerd op wederzijds respect. Op een gezonde verbinding. Dit is mooi. Want deze vriendschappen vormen een mooie buffer tegen de negatieve invloed die leeftijdsgenoten via sociale media op jouw kind uitoefenen. (ja, het is bijna onvermijdelijk).
3. Zorg ervoor dat jouw kind opgroeit in een warm en hecht gezin. Zorg voor een diepe verbondenheid met jouw kind. Zodat jij in de hechtingsbehoefte van jouw kind voorziet en hij of zij zich niet hoeft te wenden tot zijn mobiel of getroubleerde tieners om deze behoefte op te vullen.
4. Geef jouw kind een gevoel van zingeving (uit veel onderzoek blijkt dat een gevoel van zingeving de kans verkleint dat het kind ernstige angst of depressie ontwikkelt ).

Benadering C richt zich op het ontwikkelen van interesses/activiteiten, zodat er minder tijd over is om ten prooi te vallen aan de mobiel.

1. Ontwikkel bij jouw kind een breed scala aan interesses en vaardigheden die een gevoel van competentie opbouwen. Zodat dit als buffer kan dienen tegen de onzekerheden die hij later in zijn tienertijd kan ontwikkelen. Een van de makkelijkste manieren om dit te doen is door de ontwikkeling van hobby’s te stimuleren. Dit kan van alles zijn, van het verzamelen van honkbalkaarten, robotica of houtbewerking tot naaien.
2. Stimuleer de liefde voor lezen al op jonge leeftijd. Hiermee concurreer je niet alleen met sociale media, maar vergroot je ook de kennis van je kind over de wereld en hoe anderen denken. Ook kweek je hiermee een grotere nieuwsgierigheid.

Ouders die zich bewust zijn van de negatieve impact van de mobiele telefoon op het welzijn van kinderen en hiertoe een plan opstellen, kunnen hun kinderen veel pijn besparen.

Zal jouw tiener je hiervoor bedanken? Dat is een retorische vraag, maar dat zal zeker niet zo zijn! Laat dit jou niet weerhouden om het plan uit te rollen.