Waarom mannen zwijgen als vrouwen krijsen

Het is een veelgehoorde klacht. Mijn man praat niet meer. Wordt het wat lastiger, dan blijft het stil, of gaat de tv aan. Het lijkt alsof het hem allemaal niks meer kan schelen. Maar is dit ook zo?

PETER EN JUUL

Het is maandagochtend. De zon schijnt fel door het raam van mijn praktijkruimte. Ik pak het dossier van mijn eerstvolgende cliënten erbij. Peter en Juul (namen zijn gefingeerd). Een stel van middelbare leeftijd. Slim en ambitieus. Samen hebben ze 3 kinderen.

Er wordt op de deur geklopt. Juul treedt met ferme passen de ruimte binnen. ”Dag David” zegt ze, en zonder mij echt aan te kijken, gaat ze meteen zitten. Dan komt Peter de ruimte binnen. De veters van zijn Nikes hangen los, zijn haar lijkt wat ongekamd. Hij geeft me een slap handje. ”Dag Peter, ga zitten.”

Na een korte terugblik op afgelopen week, waarbij vooral Juul het woord neemt, komt het gesprek uit bij hun eerste ontmoeting. Juul: ”Ooit droomde ik van een soort prins op het witte paard. Ik weet het, ’t is een cliche, maar ik denk dat ieder jong meisje dat wel heeft. En toen kwam Peter, knap, stoer… niet erg galant, maar met een enorm gevoel voor humor.” Dan kijkt ze plotseling de andere kant op, naar Peter. “Zijn humor, ja, dat deed het hem voor mij. Hij maakte mij altijd aan het lachen, ik had dat ook nodig denk ik.” Ze zucht en kijkt naar buiten. “En zie ons nu eens zitten, het is dieptriest gewoon.” Ze gebaart naar Peter, die onderuitgezakt op de stoel zit en naar buiten staart. Onaangedaan.

Juul zucht nog een keer, duidelijk hoorbaar. En dan krabbelt Peter plotseling overeind. “Weet je wat het is. Je verstikt mij, maar laat maar, ik kan net zo goed niks zeggen, want je gaat toch altijd straal je eigen gang”. Juul kijkt naar mij, opzettelijk erg verbaasd. “Laat mij gewoon met rust, dat lijkt mij het allerbeste, voor iedereen, in plaats van overal zo bovenop te zitten. Je verstikt mensen, weet je dat!”.

Ik zie aan Juul dat díe opmerking haar ogenblikkelijk in een heel andere stand zet. Ze spert haar ogen en komt direct met grof geschut. “Ach man, jij bent altijd zó negatief. Ik probeer de stemming er nog een beetje in te houden, ook voor de kinderen. Maar jij.. Ik bedoel, als ik eens wat leuks probeer te doen, weet jij de sfeer wel weer te verpesten met je cynische opmerkingen. Dat sarcasme. Walgelijk gewoon”. Peter haalt zijn schouders op en laat zich steeds verder in zijn stoel zakken. Terug in zijn ‘onaangedane houding’ die hem inmiddels zo is gaan typeren.

Juul gaat door: “Je denkt alleen maar aan jezelf, je vraagt werkelijk nooit hoe het mij gaat, het interesseert je niet”. En net wanneer ik denk dat Peter niet verder onderuit kan zakken, pakt hij er zomaar een paar centimeters bij.Het is zo typisch wat zich hier voor mijn neus voltrekt. Ik ben getuige van de welbekende danse macabre van zoveel relaties.
Het gesprekspatroon van Peter en Juul vertoont de specifieke kenmerken, op basis waarvan ik met 95% ! zekerheid kan voorspellen dat deze relatie het gewoonweg niet gaat redden. Het is een ‘red flag’.

Heb lief als nooit tevoren

FIGHT OR FLIGHT

Wat Peter en Juul feitelijk doen, en ze zijn zich daar eigenlijk maar nauwelijks van bewust, is overgaan tot twee primaire overlevingsmechanismen: vechten of vluchten. Het zijn reactiepatronen die diep in onze hersenen liggen opgeslagen, in een gebied dat het limbisch systeem wordt genoemd. Dat systeem wordt ook wel het reptielenbrein genoemd, omdat dat het oudste nog bestaande hersendeel is. In het limbisch systeem reageert een specifiek deel, dat ook wel amygdala wordt genoemd, op dreigend gevaar, door de persoon in één van de twee reactiestanden te zetten: vechten of vluchten.

Als we kijken naar Juul, zien we dat ze zich niet gezien en gehoord voelt door Peter. Ze voelt zich afgewezen, en is doodsbang om door hem verlaten te worden. De amygdala geeft een duidelijk alarmsignaal af, dat Juul ertoe aanzet om iets tegen het dreigende gevaar te doen. Ze gaat vechten en komt met verwijten en beschuldigingen.

Peter daarentegen reageert op geheel andere wijze: hij vlucht. Zijn amygdala geeft eveneens een alarmsignaal af, maar zijn hersens maken een andere inschatting van de situatie: je kan de situatie niet aan, je raakt overspoeld. Het gevolg is, dat Peter zich afsluit voor Juul en daarmee voor zichzelf. Hij treedt uit verbinding.

Anders dan daden van agressie zijn de reacties van Peter en Juul, daden van pure wanhoop en zolang ze dit niet inzien, zal de situatie alleen maar verder verkillen.

mannen zijn gevoelige wezens

Uit onderzoek blijkt dat in maar liefst 85 % van de heterosexuele huwelijken, de man degene is die zich voor discussies afsluit, zoals ook Peter dat doet. Dat komt doordat mannen (in het algemeen) eerder overspoeld raken door stressvolle situaties dan vrouwen. De man is in feite meer alert voor dreigend gevaar. Evolutionair gezien is dit terug te voeren op de traditionele rolverdeling van mannen en vrouwen binnen de jager-verzamelaars cultuur. Vrouwen hadden een dagtaak aan het geven van borstvoeding, en de melk kwam beter op gang door stress reductie. Dit vergrootte de kans op overleving van hun kind. Doorgaans zijn vrouwen dus beter in staat dan mannen om zichzelf geruststellen tijdens en kort na stressvolle situaties. Bij Juul zien we dat ze niet meteen dichtklapt van de ruzie met Peter.

Voor mannen zou het in hun rol als jager onvoordelig zijn geweest als ze niet voortdurend het gevaar op de loer hadden zien liggen. Het gevolg is wel, dat zij dus ook langer de lichamelijke gevolgen van stressvolle situaties, zoals een verhoogde bloeddruk en hartslag, zullen ondervinden. Peter treedt uit het contact met Juul, omdat de lichamelijke naweeën voor hem groter zijn.

Misschien bent u een vrouw en leest u dit artikel. U denkt dan wellicht “ik ben net als Juul, want ik ben degene die in mijn huwelijk de gevoelige zaken boven tafel brengt“. Tegen u zou ik willen zeggen: Wees lief voor u zelf, dit doet u ook alleen maar om uw relatie beter te maken. U zult elkaar als partners meer ruimte moeten gaan geven. Mannen zijn evolutionair belast, omdat zij zichzelf minder goed kunnen kalmeren en zich daardoor sneller afsluiten voor problemen. Vrouwen brengen problemen aan het voetlicht omdat ze oplossingsgericht zijn. Ze kunnen zichzelf beter beschermen tegen negatieve gedachten en gevoelens.

In onze show reiken wij u de technieken aan, die u erbij zullen helpen om zich beter met elkaar te gaan verbinden. U zult zich bewust worden van de dieperliggende emoties onder alle verwijten en beschuldigingen en krijgt de tools aangereikt om beter naar elkaar te luisteren. Het is nog niet te laat. Ga het SAMEN aan.

Kom naar theatershow “Dichterbij”. De magische productie over de liefde die met niets te vergelijken is.

Jij wilt dolgraag die diepe verbondenheid voelen met je geliefde. Elkaar écht begrijpen. Liefdevol communiceren. Gewoon plezier hebben met elkaar.

Welkom bij ‘Dichterbij’. De veelgeprezen theatershow die al tienduizenden (!) stellen én singles heeft geholpen aan die mooie relatie. Waar psychologen en theatermakers 6 jaar aan hebben gewerkt. Zodat jij als nooit tevoren ervaart hoe je de liefde krijgt waarnaar je verlangt. Tijdens een prachtige avond uit in het theater.

Herkenbaar, hilarisch en ontroerend… Een frisse wind door theaterland. Met wie ga jij?