Heb jij lastige familie? Met deze tips maak je van het kerstdiner alsnog een succes!
Kernpunten
- Het kan moeilijk zijn om negatieve gevoelens tijdens Kerstmis te erkennen;
- Het is belangrijk om met met deze gevoelens te leren omgaan zonder jezelf de schuld te geven;
- Een goede zelfzorg op eerste kerstdag is essentieel.
Wow, wat is het toch een mooie tijd hè. De kersttijd. Overal lampjes. Kerstbomen. Kerstliedjes. Glühwein. Ons geluk kan niet op. Of toch wel?
We realiseren ons vaak niet dat de kersttijd voor velen een moeilijke tijd is. Zo is het voor mensen die een dierbare hebben verloren, een tijd van verdriet. Met die hele nadruk op het familiegevoel, voelt het gewoon niet meer hetzelfde zonder diegene. Voor anderen voelt het als een strijd om deze dagen te moeten doorbrengen in een moeilijke gezinsdynamiek.
Wanneer mensen het moeilijk hebben met hun familie, hoor ik ze zichzelf vaak bekritiseren: “Ik zou me niet zo moeten voelen”; “Ik klink vreselijk”; “Ik ben een slecht persoon omdat ik Kerstmis niet met mijn familie wil doorbrengen.”
Het is net of als het dragen van een te kleine kersttrui. Je probeert je erin te wringen. Het lijkt te passen, maar knelt aan alle kanten. En aan het einde van de dag ben je er slecht aan toe. Je kunt nog maar nauwelijks ademhalen. Laat staan bewegen. Het is doodvermoeiend. Het is pijnlijk.
Ik nodig deze mensen vaak uit met mij te delen wat hen zo dwars zit wanneer ze tijd doorbrengen met de familie. Dan komen de pijnlijke verhalen vanzelf naar boven. Het zijn niet altijd de grote, dramatische verhalen die we zouden verwachten, maar vaak de kleine, subtiele verhalen, klein genoeg om je Kerstmis na Kerstmis afgewezen te voelen. Denk aan:
“Mijn moeder haat mijn vrouw en is passief-agressief tegen haar.”
“Mijn vader zegt steeds tegen mijn zoon dat hij zich moet vermannen, en dat vind ik niet leuk.”
“Mijn broer is veel succesvoller dan ik, en hij kijkt op me neer.”
“Mijn zus is gierig en ze koopt met tegenzin een waardeloos cadeau voor me.”
“Mijn ouders blijven me onder druk zetten om kinderen te krijgen.”
“Ik ben nooit goed genoeg voor mijn ouders. Ze moeten me altijd ergens kritiek op geven.”
“Het lijkt erop dat iedereen is vergeten dat mijn moeder is overleden, en ik heb het gevoel dat ik de party-pooper zou zijn als ik over haar zou praten.”
Het kan bijzonder moeilijk zijn voor LGBTQ+ mensen om Kerstmis door te brengen met hun gezin van herkomst, vooral als er sprake is van verborgen homofobie, bifobie of transfobie. Hier zijn enkele voorbeelden:
“Mijn broer denkt dat hij beter is dan ik omdat hij een kleinkind heeft voortgebracht.”
“Iedereen denkt dat ik nog steeds vrijgezel ben omdat ik homo ben.”
“Mijn moeder kan me niet meer in de ogen kijken sinds ik uit de kast ben gekomen.”
“Mijn ouders stellen nooit vragen over mijn liefdesleven.”
“Mijn 15-jarige neefje maakte een slechte homofobe grap en iedereen lachte.”
“Mijn ouders kunnen het woord ‘vriendje’ niet zeggen; Ze noemen mijn partner mijn ‘vriend’.”
Ons gezin van herkomst zou een plek van warmte, zorg en liefde moeten zijn. Een plek waar mensen zich thuis voelen. Helaas is dit voor velen niet het geval. Dan voelt het koud of afwijzend. Niet tolerant.
Maar in plaats van deze pijnlijke realiteit onder ogen te komen, hebben we vaak de neiging om onszelf te bekritiseren. We kiezen de weg van de minste weerstand. We vegen alles onder het tapijt zodat die eerste kerstdag gewoon door kan gaan. Net als ieder jaar. ”Gezellig” samen.
Maar wat als we besluiten om hiermee te stoppen? Wat als we besluiten om gewoon uit de kast te komen? Of gewoon heel eerlijk te vertellen hoe we ons voelen?
Namelijk, wat ons iedere kerst verdriet doet. Of boos maakt. Zijn we dit eigenlijk niet aan onszelf verplicht? Om die slecht passende, pijnlijke kersttrui te dumpen? Zodat we kunnen ademhalen. En de tijden wellicht ten gunste kunnen keren.
THEATERSHOW DICHTERBIJ - HEB LIEF ALS NOOIT TEVOREN
Tips voor eerste kerstdag
Als je de enige single bent op die leuke kerstlunch, geef dan vooral niet toe aan alle maatschappelijke druk en al die mythen rondom relaties. Een van die mythes is bijvoorbeeld dat het hebben van een relatie een teken is van succes en single zijn ‘verdrietig’ is. De waarheid is dat veel mensen in relaties een ellendig leven leiden, en er zijn nogal wat gelukkige alleenstaanden. Als iemand aan tafel een opmerking maakt over het feit dat je (nog) vrijgezel bent, hef dan gewoon je hoofd, voel je trots om vrijgezel te zijn en stel een toast voor om je vrijgezellenbestaan te vieren. Het kan sommige mensen in je familie tegen de borst stuiten, maar het kan anderen ook inspireren.
Als gezinsleden er andere politieke opvattingen op nahouden dan jij, haal dan eerst diep adem en ga bij jezelf na of het een onderwerp is waar je je graag mee bezighoudt. Mensen houden over het algemeen zo sterk vast aan hun politieke opvattingen dat het onwaarschijnlijk is dat ze deze op eerste kerstdag zullen veranderen. Sterker nog, na iets teveel drankjes, worden de gesprekken doorgaans emotioneel, en is het nog minder waarschijnlijk dat je een beleefd gesprek kan voeren: een ontspannen gesprek waarbij al die verschillende meningen en ideeën naast elkaar mogen bestaan. Check liever uit van zo’n gesprek, en richt je op een ander persoon aan tafel. En natuurlijk, als die politieke opvattingen jouw mensenrechten in de kern schenden, kun je besluiten om te vertrekken en andere plannen maken voor de volgende kerst.
Als jouw familie je constant naar beneden haalt of opmerkingen maakt over hoe oud je bent of hoe dik je bent, kun je je grenzen assertief en respectvol aangeven. Het is eigenlijk best ontwapenend om iets te zeggen als: “Papa, het is niet oké dat je commentaar geeft op mijn gewicht. Ik vind het kwetsend”, met een vlotte toon en open lichaamshouding. Of, je kunt een beetje sarcasme gebruiken: “Mam, je zult altijd ouder zijn dan ik, en ik leer van jou. Zo moet ik dus gracieus ouder worden…..” Houd er rekening mee dat sarcasme leuk kan zijn, maar het kan ook opruiend zijn! Of je kunt uitdagend zijn en zeggen: “Ik hou ervan om dik te zijn,” terwijl je vrolijk nog een gehakttaart eet. Het kan mensen de mond snoeren.
Voor jezelf zorgen op eerste kerstdag
Zorg er sowieso voor dat je jezelf voor, tijdens en na Kerstmis zoveel mogelijk in de kracht zet: slaap goed, eet gezond, doe ademhalingsoefeningen en aan mindfulness. Of yoga. Of iets wat jou een goed gevoel geeft. En herinner jezelf eraan, dat familieproblemen niet altijd een weerspiegeling zijn van wie je bent en dat je geen controle hebt over wat mensen van je denken. Je hebt alleen controle over hoe je je grenzen kunt handhaven, je eigen integriteit en je gedrag. Breng een fijne tijd door met andere betekenisvolle mensen in je leven (het zijn misschien geen familieleden), en vergeet niet om eens goed te lachen met mensen die ertoe doen. Vergeet ook niet om tegen jezelf te praten met bevestigende, liefdevolle en zorgzame woorden. En heb je zelf iets op je kerfstok? Probeer de moed te verzamelen om dit met jouw familie te delen. Wellicht wordt de soep dit jaar dan niet zo heet gegeten, als het wordt opgediend.
Zet ‘m op!
Wil je meer inspiratie ontvangen? Meld je dan aan voor onze nieuwsbrief:
Kom naar theatershow “Dichterbij”. De magische productie over de liefde die met niets te vergelijken is.
Jij wilt dolgraag die diepe verbondenheid voelen met je geliefde. Elkaar écht begrijpen. Liefdevol communiceren. Gewoon plezier hebben met elkaar.
Welkom bij ‘Dichterbij’. De veelgeprezen theatershow die al tienduizenden (!) stellen én singles heeft geholpen aan die mooie relatie. Waar psychologen en theatermakers 6 jaar aan hebben gewerkt. Zodat jij als nooit tevoren ervaart hoe je de liefde krijgt waarnaar je verlangt. Tijdens een prachtige avond uit in het theater.
Herkenbaar, hilarisch en ontroerend… Een frisse wind door theaterland. Met wie ga jij?
